کیومرث/ دفتر تاجیکستان/ رادیو کوچه
«پیکان»
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
این هفته‌نامه از «بهمن ماه خونین» یادآوری کرده است، که در تاریخ به عنوان شروع جنگ داخلی یا جنگ شهروندی تاجیکستان شناخته شده است. جنگ داخلی در تاجیکستان تا سال ۱۹۹۷ میلادی ادامه کرد و تنها پس از امضای سازش‌نامه استقرار صلح میان حکومت و اتحاد نیروها مخالف پیشین خاتمه یافت. در این جنگ هزارها نفر به کشور همسایه افغانستان هجرت و هزاران نفر دیگر کشته شدند. بعد از ۲۱ سال «بهمن ماه خونین» یا آغاز جنگ داخلی، «پیکان» از تحلیل‌گران امور سیاسی پرسیده است، آیا امکان داشت، که این واقعه سر نزند؟
«محی‌الدین کبیری» سیاست‌شناس و رهبر «حزب نهضت اسلامی» که یک جانب صلح تاجیکستان است گفته، اگر زبان گفت‌وگو پیدا می‌شد احتمال زیاد وجود داشت، تا این واقعه رخ ندهد. «نورعلی دولت» تاریخ‌نگار تاجیک آغاز جنگ داخلی در تاجیکستان را «کار دست موسکو و کمونیست‌‌ها» دانسته است که آن زمان به شکست مواجه بودند. وی گفته است، از یک جانب موسکو به آن منفعت‌دار بود و از جانب دیگر کمونیست‌های تاجیکستان نمی‌خواستند، که در کشور تغییرات به وجود آید.
«ملت»
این نشریه از دادگاه ناحیه «فردوسی» در شهر دوشنبه، که بحث دادگاهی میان «ملت» و وزارت کشاورزی را به منفعت این وزارت انجام داد، تنقید کرده است. دادگاه گفته است، نشریه ملت باید با وزارت کشاورزی تاجیکستان هم‌چون غرامت یک و نیم هزار سامانی برابر با کمی بیش‌تر از ۳۰۰ دلار پرداخت کند. اما وکیل دفاع «ملت» این قرار دادگاه را غیرعادلانه و غیرقانونی خوانده است. وی گفته، که آن‌ها به دادگاه تجدد نظر شکایت خواهند برد. بحث دادگاهی نشریه «ملت» و وزارت کشاورزی در یک سال پیش، پس از چاپ یک مطلب در‌باره فسادزدگی این وزارت در صفحه‌های نشریه آغاز یافت.
وزارت کشاورزی گفت، نشریه در این مطلب وزارت را با فسادزدگی تهمت زده است و باید ۲۰۰ هزار دلار غرامت بپردازد. «ملت» می‌گوید، مطلب خود در‌باره فسادزدگی وزارت کشاورزی تاجیکستان را در اساس صحبت یک وکیل پارلمان و رهبر آژانس ضدفساد تهیه کرده است و اگر این تهمت است، پس، باید یا رهبر آژانس ضدفساد به دادگاه کشیده شود یا وکیل پارلمان. این در حالی است، که سه دادرس دادگاه عالی تاجیکستان از بالای سه نشریه مستقل کشور به دادگاه شکایت برده، بیش‌تر از ۵۰۰ هزار دلار جبران خواسته‌اند. سازمان‌های خبرنگاری می‌گویند، این تلاش‌ها نه برای رویاندن جبران پولی‌ها، بلکه بیش‌تر برای بستن دهان خبرنگاران و بوقی کردن آزادی بیان در تاجیکستان صورت می‌گیرد.
«نجات»
از سرنوشت بیش‌تر از ۹۰۰ جوانی نگرانی کرده است، که سال گذشته از مدارس دینی کشورها اسلامی به تاجیکستان آورده شدند، ولی تحصیل‌شان را در جایی ادامه نمی‌دهند. نشریه گفته است، تا‌کنون تنها ۳۰ تن از دانش‌جویان بازگشته به کمیته امور دین و وزارت معارف رفته، خواستار ادامه تحصیل شده‌اند. مقامات می‌گویند اکثر این جوانان در مدارس دینی غیررسمی سعودیه، مصر، پاکستان، ایران و افغانستان تحصیل کرده، تنها در صورت پیشنهاد اسناد رسمی به دانش‌گاه‌های تاجیکستان پذیرفته خواهند شد. در همین حال، یک دانش‌جوی، که از مدرسه «زاهدان» ایران به تاجیکستان برگشته است، گفته، که تا حال پای مقامات انتظامی از منزل آن‌ها کنده نشده است. وی افزود، که او و همه آن‌هایی که از مدارس دینی کشورها اسلامی برگشتند، تحت نظارت شدید مقامات امنیتی قرار دارند. رییس جمهوری تاجیکستان سال گذشته از تحصیل گروه بزرگ دانش‌جویان در مدارس دینی کشورهای اسلامی نگرانی و بازگشت آن‌ها را تقاضا کرده بود. وی گفت، این جوانان نه ملا، بلکه تروریست می‌شوند.
«فرژ»
این هفته‌نامه می‌نویسد شورای بانک جهانی به شکایت جانب ازبکستان در مورد ساختمان بزرگ‌ترین نیروگاه در تاجیکستان پاسخ رد داده است. فعالان محیط زیست ازبکستان با نگرانی از ساختمان نیروگاه «راغون» در تاجیکستان بانک جهانی را برای حمایت و سرمایه‌گذاری از این طرح تنقید کرده بودند. جانب ازبکستان می‌گوید، طرح ساختمان نیروگاه راغون هنوز چهل سال پیش تهیه شده، عواقب اکولوژی آن را در نظر ندارد. آن‌ها می‌گویند، بنیاد آن در منطقه زلزله‌خیز بوده، ۷۰۰ منزل مسکونی در تاجیکستان، افغانستان، ازبکستان و ترکمنستان را زیر خطر می‌گذارد.
اما شورای مدیران بانک جهانی گفته است، «طرح اقتصادی، که می‌تواند به همه‌ی کشورها منطقه فایده آورد، در فضا دشوار مناسبت‌های سیاسی و اقتصادی و هم افزایش ملت‌گرایی در منطقه بحث و بررسی می‌شود.» ازبکستان مخالف اصلی ساختمان راغون بوده بارها آن را برای کشورها پایاناب منطقه تهدید عنوان کرده است. ازبکستان می‌گوید با ساختمان راغون تاجیکستان ذخیره آب در منطقه را تحت نظارت خود خواهد گرفت، که می‌تواند آن را چون فشنگی در برابر کشورهای دیگر استفاده بکند. اما تاجیکستان می‌گوید هدفش از ساختمان راغون تنها دست یافتن به استقلال انرژی است، نه چیز دیگر.
«آزادگان»
از چاپ نخستین مجموعه شعر سبک «زلال» از طرف ادیب تاجیک «اعظم خجسته» در ایران خبر داده است. این کتاب با نام «چشمه زلال» و با دو خط سرلک و فارسی روی چاپ آمده است. نشریه می‌نویسد، شعر زلال شعریست با طول وزن زنه به زنه، که به‌طور مساوی از کم شروع شده و در کم به اتمام می‌رسد. این نوع شعر داری ۵ تا ۱۱ سطر می‌باشد. «آزادگان» می‌گوید مثل هر پدیده نو سبک زلال نیز در دایره‌های مختلف برخورد و برداشت‌های مختلف و گاهی دشمنانه داشته و دارد. با این وجود، سبک زلال در تاجیکستان شعر آشنا نیست و تا‌کنون تنها چند نسخه از این شعر‌ها در صفحه‌های مطبوعات کشور منتشر شده است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
