شهره شعشعانی / رادیو کوچه
«ابراهیم گلستان» نویسندهی صاحبسبک، از پیشگامهای داستاننویسی نوین ایرانی، در 22 مهر 1301 در شیراز به دنیا آمد.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
او از تک چهرههای ماندگار هم در ادبیات داستانی و هم در سینمای اندیشمند ایران است.
نویسندگی را با انتشار مجموعه داستان «به دزدی رفتهها» در 1326، و فیلمسازی را حدود یک دههی بعد با مستند «از قطره تا دریا» آغاز کرد.
داستانهای گلستان با نگاهی نو به مضمونهای اجتماعی، سبک پرداخته، و نثر پالوده به سرعت نام و جای او را در ادبیات معاصر ایران تثبیت کرد.
در سینمای مستند و داستانی ایران نیز صرفنظر از کوششهای پراکندهی چهرههای متاخری چون «عبدالحسین سپنتا»، و چند تن دیگر، ابراهیم گلستان را به خاطر رویکرد جدیاش به این هنر میتوان پدر سینمای بالندهی ایران در ماورای مرزهای کشور خواند، جایی که مستندهای شاعرانهای همچون «موج و مرجان و خارا»، «تپههای مارلیک»، «گنجینههای گوهر»، و فیلمهای داستانی «خشت و آیینه» و «اسرار گنج دره جنی» او الهامبخش سینماگران برجستهای چون «سهراب شهید ثالث»، «پرویز کیمیاوی»، «عباس کیارستمی» و بسیاری از دیگر فیلمسازهای سینمای روشنفکرانهی ایران شد.
گلستان همچنین با مستند «یک آتش» فیلمی دربارهی مهار بزرگترین آتشسوزی چاههای نفت جنوب برنده جایزه مرکوری و شیر سن مارکوی جشنواره ونیز در سال 1961 است. این فیلم نخستین محصول سینمای ایران است که در جشنوارههای جهانی مورد ستایش قرار میگیرد.
گلستان را در داستانهای کوتاهش متاثر از «همینگوی» و «فاکنر» دانستهاند، ضمن اینکه نمیتوان این واقعیت را نادیده گرفت، او را باید نویسندهای صاحبسبک و مستقل خواند. رمان کوچک او «خروس» وامدار همینگوی و فاکنر نیست، تواردی است که هم یادآور این نویسندهها و هم یادآور کافکا و کامو و تنی چند از دیگر نویسندههای برجسته دوران خویش است و مگر ادبیات از این منظر جز رفت و آمد خلاقه در ناخودآگاههای هنر و اندیشههای آزاد و مستقل است.
داستان «ماهی و جفتش»، که در این برنامه خوانده میشود، یکی از شاعرانهترین داستانهای کوتاه گلستان است. در لطافت، ایجاز و زیبایی این اثر اغراق نیست اگر بگوییم قادر است رشک و تحسین نویسنده نامداری چون همینگوی را که خود یکی از پیشگامهای این سبک و سیاق است نیز چهبسا برانگیزد.
عکس: پرویز جاهد
موسیقی متن:
Ludovico Einaudi: Le Onde & Primavera
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»