محبوبه شعاع / رادیو کوچه
دوم اسفند برابر با سال‌روز درگذشت «عبدالرحمن شرفکندی» ملقب به «هژار» نویسنده، مترجم و شاعر مشهور «کرد، ایران» است. وی زاده سال 1300 بود و در سال 1369 در چنین روزی در تهران درگذشت. از کارهای برجسته او می‌توان ترجمه کتاب «قانون در طب»، «بوعلی سینا» از عربی به فارسی را نام برد.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
«عبدالرحمن شرفکندی» معروف به «هژار» در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در «کردستان، ایران» زاده شد. در دوسالگی مادرش درگذشت و او از همان کودکی تلخی زندگی را تجربه کرد. وی در پنج سالگی الفبا و قرآن را نزد پدر فرا گرفت سپس وارد مکتب‌خانه شد و در اوایل نوجوانی پدرش هم درگذشت و بار مسولیت خانواده را بر دوش وی نهاده شد.
عبدالرحمن مجبور شد درس را رها کند و در کنار کار زیاد برای تحصیل برادرانش و مخارج زندگی به سبب علاقه وافری که به ادبیات نیز داشت از همان دوران جوانی به مطالعه ادبیات و دیوان شاعران بزرگ روی آورد این علاقه به حدی بود که بسیاری از اشعار شاعران نام‌دار را از حفظ بود. وی نوجوانی بیش نبود که توانایی ادبی‌اش نمایان شد و به سرودن شعر روی آورد.
در این زمان بود که او نام مستعار «هژار» را به معنی مسکین و تهی‌دست، برای خود برگزید و با خود عهد کرد که هیچ‌گاه به خاطر مال و مقام، دست به قلم نبرد. اشعار وی به زودی به دل‌ها راه یافت و ورد زبان خاص و عام شد و نخستین دیوان اشعارش چاپ و منتشر شد و به زبان آذری نیز ترجمه و انتشار یافت.
هژار در همان جوانی مبارزه و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی خود را شروع کرد و به دلیل مسایل سیاسی پس از دو ماه حبس در «سقز»، در حالی که می‌خواستند او را به مهاباد منتقل کنند در فرصتی موفق به فرار شد و پس از روزها پیاده‌روی در برف و سرما، وارد خاک «عراق» شد و با وجود مشکلات فراوان در آن‌جا، دست از مطالعه نکشید و هم‌واره بخشی از مختصر دست‌مزدش را به خرید کتاب اختصاص می‌داد.
گفته شده کار طاقت فرسا و سو‌تغذیه او را بیمار کرد و توسط جمعی از دوست‌دارانش به بیمارستانی در «لبنان» انتقال یافت. این بیمارستان کتاب‌خانه بزرگی داشت حاوی کتاب‌های بسیار که به زبان عربی بود. هژار دو سال و چند ماه در آن‌جا بسر برد و در این مدت بیشتر اوقاتش را به مطالعه گذراند و اطلاعاتش را در زمینه زبان و ادبیات عرب تکمیل کرد. به‌طوری که وقتی به عراق بازگشت به عضویت در مجمع علمی آن کشور درآمد و مجال یافت که به مطالعه و تحقیق بیشتر بپردازد و نیز برخی از اشعار و مقالاتش را منتشر کند.
وی پس از آن سه سال نیز در سوریه اقامت گزید و توانست بعد از هفده سال به ایران بازگردد و در کرج ساکن شود و بدین ترتیب او بار دیگر زندگی را از صفر شروع کرد. اما پس از مدتی از دانش‌گاه تهران ترجمه کتاب «قانون در طب»، «ابوعلی سینا» را به او پیش‌نهاد دادند و با ترجمه اولین کتاب از این اثر، در محافل علمی و ادبی راه پیدا کرد و به عضویت فرهنگ‌ستان زبان فارسی درآمد.
هژار پس از آن با تلاش سخت و خستگی‌ناپذیر بیشتر ساعات شبانه‌روز را به تحقیق و تالیف و ترجمه مشغول بود و در سایه این کار پی‌گیر آثار ارزش‌مند و کم نظیری را در زمینه‌های مختلف علمی و ادبی و فرهنگی از خود به یادگار گذاشت، که از جمله آن‌ها «شرح دیوان اشعار شیخ احمد جزیری»، ترجمه دوره کامل «قانون ابن سینا» در هفت جلد، گردآوری فرهنگ جامع لغات کردی به کردی و فارسی، زندگی‌نامه خودش و بالاخره ترجمه کامل قرآن کریم به زبان کردی را می‌توان نام برد.
و سرانجام عبدالرحمن شرفکندی ملقب به هژار در دوم اسفند ماه سال 1369 در تهران درگذشت و او را به مهاباد بردند و با تجلیل بسیار در گورستان «بداق سلطان» دفن کردند. گفته شده هژار در جمهوری کردستان به رهبری «قاضی محمد» نقش داشت و در آن دوره به هم‌راه «هیمن» شاعر و نویسنده دیگر کرد، به عنوان «شاعر ملی کردستان» انتخاب شد.
منبع‌ها:
گوگل
ویکی‌پدیا
سایت رنگین‌کمان
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
