Saturday, 18 July 2015
25 March 2023
به بهانه زادروز «بهمن رجبی»

«روزنگاشت/ گفت‌وگوی چپ و راست»

2011 February 26

محبوبه ‌شعاع / رادیو کوچه

mahboobeh@koochehmail.com

هفتم اسفند برابر با زادروز «بهمن رجبی» نوازنده صاحب سبک و مدرس «تمبک» است. رجبی زاده متولد سال 1318 است. وی دارای بیش از ۳۵ سال سابقه آموزش، نوازندگی و سخن‌رانی درباره جنبه‌های مختلف تنبک‌نوازی و تالیف کتاب‌ها و مقالاتی در این زمینه است و از آثار برجسته وی در زمینه تکنوازی تمبک می‌توان به قطعه «گفتگوی چپ و راست» اشاره کرد که در کتاب آموزش تنبک وی در جلد دوم آن موجود است.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

«بهمن رجبی» در هفتم اسفند ماه سال 1318 در رشت از پدر و مادری کرد زاده شد. در کودکی پدرش را از دست داد و از طریق مادر برای اولین بار ریتم تنبک را شنید و بعد از آن در تهران بیشتر با این ساز آشنا شد.

او به هم‌راه خانواده در سال 1322 برای زندگی به تهران رفتند در سال ۱۳۲۸ به کلاس استاد «حسین تهرانی» رفت که دفعه اول بود و دفعه آخر هم شد و پس از آن او به‌طور خودآموز شروع به یادگیری تنبک کرد. وی می‌گوید من تا چهارم طبیعی درس خواندم. در این مدت شاگرد اول هم بودم ولی یک‌باره به‌خاطر مسایل روحی و عاطفی ترک‌ تحصیل کردم و پنج سال تمام دست به هیچ کاری و حتا تنبک هم نزدم.

تا شد سال 1338 که نمی‌دانم چه‌طور شد که آرام‌تر شدم و رفتم سربازی و سپس برای ادامه تحصیل در رشته کشاورزی به اصفهان رفتم. رجبی در بیست و پنج سالگی به استخدام بانک کشاورزی درآمد و در سال 1345 ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو پسر با نام‌های بابک و مزدک است.

او می‌گوید اصفهان که رفتم یک تنبک خریدم و روزی دو،‌سه ساعت در کنار رادیو با آهنگ‌هایش تمرین می‌کردم. همه ملودی‌ها را گوش می‌کردم و تنبک می‌زدم. یک سال تمام این ماجرا ادامه داشت و بعد آن او نزد «امیرناصر افتتاح» رفت و افتتاح درسی را که دو  و سه ساله به همه آموزش می‌داد دو، سه ماهه به او یاد داد و تاثیر عمیقی روی شخصیت و تکنیک نوازندگی وی گذاشت. به طوری که هنوز هم، مستقیم وغیرمستقیم، بارها بیان کرده که فقط مدیون امیرناصر افتتاح است.

بین سال‌های ۱۳۶۳ تا ،۱۳۶۸ از بهمن رجبی در جامعه موسیقی هیچ خبر و اثری نبود، تا این که دوباره با برنامه‌ای مرکب از سخن‌رانی و کنسرت به میان آمد. دوباره تنبک نواخت و انگشتان شورآفرید و مشتاقان جهان را به دنبال خود کشانید. از اسفند ،۱۳۶۸ یعنی از پنجاه سالگی به بعد او آموزش تنبک را فقط از روی کتاب و مکتب شخصی خود آموزش می‌داد.

بهمن رجبی از اولین نوازندگان معاصر تمبک است که در آثار و کنسرت‌های خود توجه ویژه‌ای به تمبک به عنوان یک ساز تک‌نواز مبذول داشته و آثار وی و ابداعات او در زمینه تک‌نوازی تمبک موید این نکته است. از ابداعات او در تکنیک نوازندگی تنبک می‌توان به افزودن یازده نوع «ریز» اشاره کرد.

او برای روایت‌گر ساختن تنبک تک‌نواز، ابتدا از ملودی‌های مشهور و تصنیف‌های قدیمی و قطعات کلاسیک موسیقی ایرانی بهره گرفت و با سال‌ها تمرین آن‌ها را طوری نواخت که شنوندگان با شنیدن آن‌ها بی‌اختیار به یاد آن ملودی‌ها و قطعات معروف می‌افتادند. قطعاتی مثل: به زندان، در قفس، رنگ ناز و ضربی‌هایی مثل «اکبرآباد رفته بودی»، «اتل متل توتوله» و حتی بسیاری از قطعات نوحه خوانی و سینه زنی که بین مردم تهران قدیم، شناخته شده بود.

بهمن رجبی دارای بیش از ۳۵ سال سابقه آموزش، نوازندگی و سخن‌رانی درباره جنبه‌های مختلف تنبک‌نوازی و تالیف کتاب‌ها و مقالاتی در این زمینه است که از آثار و تالیفات او می‌توان به: آموزش تنبک جلد اول(شامل دوره ابتدایی و متوسطه)، آموزش تنبک جلد دوم (شامل دوره عالی و فوق عالی)، تنبک و نگرشی به ریتم از زوایای مختلف نام برد. از تک‌نوازی و هم‌نوازی‌های بهمن رجبی نوازندگی تنبک در قطعه «سواران دشت امید» اثر «حسین علی‌زاده» و گفتگوی «چپ و راست»، اجرای قطعه دو نوازی تنبک اثر او به هم‌راه «فربد یدالهی» است.

گفته شده که وی در سی‌وپنج سال فعالیت مستمر خود هیچ‌گاه به خاطر کنسرت، پژوهش و سخن‌رانی و تک‌نوازی حاضر به دریافت وجهی نشده و از راه تنبک‌نوازی، جز شهریه تدریس محل معاش دیگری نخواسته که داشته باشد.

منبع‌ها:

گوگل

ویکی‌پدیا

آفتاب

سایت موسیقی سنتی ایرانی

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»

|

TAGS: , , , , , , , , , , , ,