«معاینه فنی، ضرورتی که نیازمند فرهنگ سازی است»

جلال الدینی احمدی / رادیو کوچه
تهران، دود بوق، ترافیک و البته زمستانی که در راه است و مثل همیشه پدیده وارونگی آسمان پایتخت را آلوده‌تر از همه فصول خواهد کرد.
درباره آلودگی هوای تهران بسیار گفته‌اند و نوشته‌اند و این موضوع بارها و بارها در رسانه‌های دیداری و شنیداری مطرح شده است و نوک پیکان حملات هم البته به سمت دولت و نهادهای دولتی و شهرداری و پلیس و … بوده است. سوالی که البته در این میانه کم تر کسی به آن پاسخ گفته نقش خود ماست. راستی خود ما چقدر در آلوده شدن هوای تهران مقصریم؟

بنا بر آمارهای رسمی منتشر شده از سوی ستاد معاینه فنی خودروهای تهران در پایتخت ایران بیش از دو میلیون خودرو نیازمند معاینده فنی هستند.
این در حالی است که هم اکنون روزانه دو هزار خودرو برای معاینه فنی به مراکز مراجعه می‌کنند و از ابتدای سال تاکنون نیز 600 هزار خودرو مراجعه کرده‌اند. آن هم در شرایطی که به گفته یک مقام مسوول در ستاد معاینه فنی خودرو در همین مدت مراکز معاینه فنی ظرفیت مراجعه یک میلیون و 500 هزار خودرو را دارا هستند.
در حال حاضر 9 مرکز معاینه فنی خودروهای سبک در تهران با ظرفیت مراجعه یک میلیون و 200 هزار خودرو وجود دارد و به گفته مقامات شهرداری تهران در حال حاضر بیش از 70 درصد ظرفیت بالقوه مراکز معاینه فنی به سبب عدم اعمال مستمر قانون خالی مانده اند.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

 

فایل را از این جا دانلود کنید

آمارها نشان می دهد که از بدو تاسیس مراکز معاینه فنی در تهران یعنی تیرماه سال 79 تا کنون در مجموع حدود 4 میلیون دستگاه خودرو سبک از خدمات معاینه فنی استفاده نموده‌اند و این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که بنا بر قوانین تدوین شده مالکان خودروها موظفند سالیانه دست کم یکبار جهت کنترل‌‌های فنی و زیست محیطی وسیله نقلیه شان به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند. در حالی که طی 10 سال سابقه اجرای معاینه فنی مکانیزه در تهران می بایست حداقل تعداد 15 میلیون دستگاه خودرو به صورت ادواری مورد کنترل فنی قرار می گرفت. امری که البته به دلیل اهمال کاری ها اتفاق نیفتاده است.

نبود فرهنگ استفاده از وسائط نقلیه و نهادینه نشدن این فرهنگ در میان شهروندان تهرانی اصلی ترین دلیل عدم مراجعه آن ها به این مراکز است

اغلب کارشناسان شهری معقتدند که نبود فرهنگ استفاده از وسائط نقلیه و نهادینه نشدن این فرهنگ در میان شهروندان تهرانی اصلی ترین دلیل عدم مراجعه آن ها به این مراکز است.
در این باره یکی از شهروندان مراجعه کننده به یکی از مراکز معاینه فنی تهران به من می گوید علاوه بر نبود فرهنگ صحیح مراقبت و استفاده از خودرو مسائل و مشکلات اقتصادی یکی  از اصلی ترین دلایل راغب نبودن شهروندان تهرانی برای مراجعه به مراکز معاینه فنی خودرو است.
در سال گذشته تنها یک میلیون و 300 هزار خودرو به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده اند و این در حالی است که بررسیهای آماری نشانگر آن است که در 8 ماهه اول سال گذشته تنها تعداد 400 هزار دستگاه خودرو به مراکز معاینه فنی تحت پوشش این ستاد مراجعه کرده اند.
نتایج حاصل از مطالعات به عمل آمده توسط موسسات علمی و مجامع تحقیقاتی حاکی از آن است که در صورت تحقق کامل برنامه معاینه فنی خودروها، برای خودرهای شهر تهران می توان شاهد کاهش 13 درصدی مصرف سوخت و به تبع آن 23 درصدی آلاینده های ناشی از احتراق سوختهای فسیلی بود.
در حال حاضر ظرفیت بالقوه معاینه فنی خودروهای سبک در 10 مرکز مکانیزه موجود در یک شیفت کاری روزانه 5200 دستگاه در دو شیفت کاری روزانه 10000 دستگاه خودرو می باشد که در صورت نیاز امکان شبانه روزی شدن کلیه مراکز و به دنبال آن افزایش ظرفیت تا سقف 14000 دستگاه خودرو در روز میسر است.
این آمار به ترتیب برای فعالیت سالیانه با یک شیفت یک میلیون و 560 هزار دستگاه در دو شیفت 3 میلیون دستگاه و در فعالیت سالیانه با سه شیفت کاری 4 میلیون و 277 هزار دستگاه خودرو برآورد می شود که البته این ظرفیتها به شرط مراجعه مستمر خودروها در طول سال است.
بر اساس نص صریح ماده 4 و 5 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا ( مصوب سال 1374 مجلس شورای اسلامی ) تردد هر گونه خودرو فاقد برگه معاینه فنی ممنوع است و پلیس باید خودرو مربوطه را توقیف کند.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»