سیمین/ رادیو کوچه
خیلی دور نیست آن زمان‌ها که خانه‌ها حیاطی داشتند و باغ‌چه‌ای با یک حوض پر آب که دور تادورش گلدانهای شمعدونی و محبوب شب بود و تو باغچهها به نسبت بزرگی و کوچکی شون از درخت خرمالو و شاتوت و انگور گرفته تا یاس‌های رازقی و پیچک‌های امین‌الدوله پیدا می‌شد. آخرای اسفند که می‌شد، بعد همه‌ی خونه تکونی‌ها، باغچهها میزبان بنفشه‌های رنگارنگ می‌شدند و گلدانهای زنبق و سنبل به خونه‌ها می‌آمدند و البته قدم زدن و نشستن تو این فضا هم صفای خاص خودش رو داشت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
این روزها هر چند که هنوز هم می‌شود رد عطر یاس و اقاقیا رو تو کوچه پس کوچه‌های قدیمی بعضی شهرها دنبال کرد و لذت قدم زدن تو کوچه‌هایی که از دیوار خانه‌هاش آبشارهای طلایی و اقاقی‌های بنفش آویزونه رو حس کرد اما زندگی آپارتمانی کم کم رد پای گل و گیاه رو توی خونه‌ها کم رنگ کرده و کمتر نشانی از اون‌ها توی زندگی مدرن ما می شه پیدا کرد.
با این وجود، هم دانش کهن و هم علم امروزی بر این تاکید دارند که سروکار داشتن انسان‌ها با گل و گیاهان می‌تواند اثرات بسیاری بر سلامتی جسمی و روحی آن‌ها و در نتیجه طول عمر آدم‌ها داشته باشد.
در برنامه امروز باز هم به سراغ طب طول عمر رفتم و از زبان دکتر مائو توصیه‌هایی در زمینه توجه بیشتر به گیاهان در زندگی روزمره برایتان دارم:
شما ممکن است که تنها چند گلدان یاجعبه گل و گیاه در فضای منزلتان داشته باشید که سرتان را با رسیدگی به آن‌ها گرم کنید اما هیچ می‌دانستید که همین خاک بازی و رسیدگی به این گل و گیاهان می‌تواند سلامت روحی و جسمی شمارا تضمین کند؟ باغبانی یکی از بهترین راه‌هایی است که می‌توان بدن را با تغییرات فصلی محیط زیست اطراف تطبیق داد. علاوه بر این که این کار می‌تواند بروز بیماری‌های قلبی، پوکی استخوان، اضطراب و افزایش وزن را کاهش دهد. بنابراین جای تعجب نیست که گل‌کاری و توجه به باغچهها یکی از سرگرمی‌های رایج انسان‌هایی که بیشتر از صدسال زندگی کردند بوده.
از سوی دیگر مطالعات نشان دادند که برای بهره بردن از فواید باغبانی لازم نیست حتمن یک باغچه بزرگ تو حیاط داشته باشید و با آن مشغول شوید حتا یک گلدان یا جعبه پر از گیاه کوچک هم می‌تواند اثر مفیدی بر شما داشته باشد.
مزایای باغبانی:
ایجاد تعادل روانی و افزایش میل به زندگی
می‌توان به باغبانی از دیدگاه‌های متفاوتی نگریست: به عنوان راهی برای تولید خوراکی‌های سالم، به عنوان یک فعالیت بدنی، به عنوان یک کار رضایت بخش در میان کارهایی که در طول روز باید انجام شود و یا برای بسیاری افراد به عنوان یک ابزار ضد اضطراب و استرس.
در عین حال که اغلب ما زمانی که اطرافمان را گل و گیاهان فراگرفتند می‌توانیم حس بهتری داشته باشیم؛ باغبانی یک نوع نظم داشتن هست که البته نیاز به صبر و شکیبایی هم دارد که در نهایت یک پاداش ملموس و شادی مضاعف را به آن‌ها که این کار را انجام می‌دهند، هدیه می‌دهد.
مطالعات بر روی افراد مضطرب و یا پریشان ذهن نشان داده است که باغبانی می‌تواند به ایجاد آرامش و خواب بهتر کمک کند.
محققان دانشگاه تگزاس به تازگی دریافتند که سطح خوش‌بینی، توانایی حل مشکلات و اشتیاق به زندگی در افرادی که در روز زمانی را به گیاهان اختصاص می‌دهند بالاتر از دیگران است.
پیش‌گیری از پوکی استخوان
آیا فکر می‌کردید که باغبانی بتواند از پوکی استخوان جلوگیری بکند. توجه به استخوان‌ها و مراقبت از آن‌ها همیشه یکی از دغدغه‌های اصلی انسان‌هاست اما این به این معنی نیست که در این زمینه نمی‌توان یک کار لذت بخش انجام داد! فعالیت‌های بدنی یکی از بهترین راه‌ها برای ایجاد بیشتر تحرک، قدرت و تعادل در بدن بدون توجه به سن و سال هست.
نتایج یک مطالعه در دانشگاه آرکانزاس که بر روی 3310 زن انجام شده، نشان داده که زنانی که در طول روز زمانی را به باغبانی یا کار کردن در حیاط خانه اختصاص دادند حتا نسبت به آن‌ها که شنا یا پیاده‌روی یا ورزش‌های هوازی (ایروبیک) را انجام دادند کمتر به پوکی استخوان مبتلا شدند.
مبارزه با دیابت از راه باغبانی به طور منظم
این مهم نیست که در چه سن و سالی هستید یا از نظر سلامتی وضعیتتان چگونه هست این مهم است که همیشه این فرصت را دارید که بر طول عمرتان بیافزایید و از ناملایماتی که در آینده ممکن است پیش بیاید پیش‌گیری کنید.
بسیاری از فعالیت‌های بدنی هم چون دوزانو نشستن، بلند شدن، کشیدن، یا حفاری که روزانه در باغبانی انجام می‌شوند، به عنوان یک تمرین ورزشی به شمار می‌روند که می‌توانند سیستم ایمنی بدن شما را قدرت ببخشند و در عین حال استعداد شما را در ابتلا به برخی از موقعیت‌ها کاهش بدهند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به دیابت اشاره کرد.
اگر شما به طور منظم به کار باغبانی و توجه به گل و گیاهانتان اشتغال دارید این مثل این هست که در طول هفته 150 دقیقه ورزش انجام می‌دهید که برای داشتن وزن مناسب و سلامتی بسیار مفید است. هرچند که حتا اگر زمان کم‌تری به این کار بپردازید هم‌چنان از مزایای آن بهره‌مند خواهید شد. فعالیت های بدنی روزانه در انجام کار باغبانی سبب افزایش بیش از حد مصرف قند در ماهیچه‌هاست که این امر سبب کاهش قند در جریان خون می‌شود.
باید توجه داشت که نه تنها فعالیت‌های بدنی ناشی از باغبانی احتمال ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهند بلکه استفاده از محصولات خوراکی تازه‌ای که از این طریق تولید می‌شوند نیز سبب سلامتی بیشتر می‌شوند. گفته می‌شود جوامعی که بیشتر از محصولات تازه و خوراکی‌های محلی استفاده می‌کنند از نرخ پائین‌تری در ابتلا به دیابت برخوردار هستند.
از کجا باید شروع کرد؟
اما به هر حال این کار باغبانی را باید از یک جایی آغاز کرد. هر چند که ابتدا ممکن است فکر کردن به سختی‌های آن، بذرپاشی، وجین کردن، آماده کردن خاک و حتا آبیاری روزانه در حالی که خیس از عرق می‌شویم کمی این کار را سخت‌تر به نظر برساند به خصوص این روزها که زندگی شهری هم کمتر فرصت داشتن یک فضای باز مثل حیاط را برای انجام باغبانی در اختیارمان قرار می‌دهد، اما به هر حال می‌شود آن را از یک جایی آغاز کرد. از آن جا که فرهنگ کار دسته جمعی در چینی‌ها ریشه عمیقی دارد، دکتر مائو – این متخصص چینی طب طول عمر – پیش‌نهاد می‌دهد که یک گروه . کلاب برای باغبانی درست کنید و با هم هر بار جایی را برای انجام این کار انتخاب کنید. البته فعالیت‌های دیگری هم در این زمینه توصیه می‌شود. راه‌های ساده‌ای برای بهره بردن از اثر شفابخش باغبانی کردن و محصولات تازه‌ای که از آن حاصل می‌شود.
ساده‌ترین راه کشت و نگاه‌داری برخی گیاهان در گل‌دان‌ها و باغ‌چه‌های کوچک خانه است.
در اینجا به چند گیاه اشاره دارم که می‌توان به آسانی آن‌ها را در هر فضایی در داخل خانه پرورش داد:
ریحان
ریحان گیاهی است علاقه‌مند به نور آفتاب و به مدت 5 هزار سال است که در آسیا کشت می‌شود. از نظر پزشکی این گیاه برای بیماری‌های تنفسی هم‌چنین کمک به هضم بهتر و کاهش اضطراب استفاده می‌شود. البته برای ما ایرانی‌ها همواره ریحان به عنوان یکی از سبزی‌های مجموعه سبزی خوردن کنار غذا اهمیت دارد و کسی نیست که عطر ریحان را به همراه نان و کباب از یاد ببرد.
ریحان را می‌توان به راحتی در گلدانهای کوچک نیز کاشت و در کنار پنجره و مقابل نور خورشید قرار داد. اما به خاطر داشته باشید که اگر در باغچه خود ریحان می‌کارید در کنار آن گوجه فرنگی نیز بکارید که این دو در کنار هم رشد بهتری دارند.
گل همیشه بهار یا گل جعفری
این گیاه هم از آن دسته گیاهانی است که هم زیباست و هم مقاوم. این گیاه خواص ضد باکتری دارد و از قرن 12 برای تب و التهاب، کاهش فشار خون و درمان عفونت‌های جزیی پوست به کار می‌رود. گل همیشه بهار در یک خاک خوب چه در داخل چه در خارج از خانه به خوبی رشد می‌کند و به تنها چیزی که نیاز دارد چند بار آب دادن در هفته است.
گوجه فرنگی
گوجه فرنگی از گیاهانی است که کاشت آن در هر جایی امکان پذیر است تنها لازم است در معرض آفتاب قرار داشته باشد. گوجه فرنگی خاصیت سم زدایی دارد و برای بهبود وضعیت گوارش هم‌چنین پیش‌گیری از افزایش چربی بدن مفید است. راجع به خواص گوجه فرنگی در یکی از برنامه‌های پیشین مفصل صحبت کردم.
شوید
شوید هم یکی دیگر از گیاهانی است که می‌توان به سادگی به عنوان یک گیاه خانگی پرورش داد. طعم و عطر یک باقالی پلو که با شوید تازه ترکیب شده باشد به اندازه کافی می‌تواند انگیزه خوبی برای داشتن یک گلدان شوید در خانه را ایجاد کند. این گیاه رشد خوبی دارد و قد می‌کشد اما مطمئن باشید که در جایی قرار بگیرد که مانع رسیدن نور خورشید به سایر گیاهان نباشد.
از شوید که هم به صورت تازه هم خشک شده مصرف می‌شود، برای درمان سوء هاضمه، نفخ، عفونت‌های قارچی و کمبود انرژی استفاده می‌شود.
گفته می‌شود که ترکیب شوید و ماست هم در مان خوبی برای افرادی که از چربی بالا رنج می‌برند هست. بنابراین با داشتن یک گلدان از این گیاه همیشه می‌توانید شوید تازه در دسترس داشته باشید.
یک توصیه هم بنا به توصیه یک دوست و تجربه خودم دارم و آن هم کاشت سیر تازه در گلدان هست برای مناطقی که سیر تازه منظورم از نوع ساقه‌دار که برای سبزی پلو استفاده می‌شود، در دسترس نیست. می‌توانید یک بوته سیر را کمی در آب قرار بدهید تا سبز شود بعد آن را در گلدان قرار بدهید تا حسابی سبز و ساقه‌دار شود.
البته گیاهان دیگری هم هستند که می‌توانید به راحتی در خانه نگاه‌داری کنید و از آن‌ها در خوراکی‌ها استفاده کنید یا دست کم از زیبایی آن‌ها لذت ببرید.
به هر حال امیدوارم با توجه به تاثیر بسیار مفید انجام فعالیت باغبانی یا رسیدگی به گل و گیاه این کار که البته از قدیم هم در فرهنگ ما رواج داشته باز به یکی از عادت‌های خوب و فعالیت‌های روزانه ما مبدل شود و خرید یک گلدان گل از بازار روز محله یا رسیدگی به باغچه خانه و گل‌دان‌ها جزو برنامه‌های متداولمان قرار بگیرد. یک عادت خوب که در کشورهای توسعه یافته به خوبی انجام می‌شود.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
