اکبر ترشیزاد/ رادیو کوچه
در نیویورک هر ساله در آخرین شنبه‌ی ماه ژوئن، در گرامی‌داشت روی‌دادی که در بامداد ۲۸ ژوئن ۱۹۶۹ به حمله‌ی خشونت‌بار پلیس به مهمان‌سرایی در نیویورک به نام «استون وال» انجامید، تظاهراتی برپا میشود. در این روز برای ایجاد حساسیت به حقوق دگرباشان در بیش‌تر کشورهایی که این گروه خاص از آزادی‌های نسبی برخوردار هستند، مراسمی برگزار میشود. این موضوع تبدیل به سنتی بین‌المللی شده است و از آن تاریخ به عنوان سر آغاز جنبش آزادی خواهانه هم‌جنس‌گرایان و دیگر به اقلیت کشیده‌شدگان جنسی و جنسیتی که به روز جهانی «کریستوفر» معروف است، نام برده میشود.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
در سال‌های پیش از دهه‌ی شصت در آمریکا، بیش‌تر احزاب چپ به ویژه کمونیست‌ها و هم‌چنین دگرباشان از جمله هم‌جنس‌گراها، تراجنسی‌ها و دوجنس‌گراها خطری بالقوه برای امنیت ملی این کشور به حساب آمده و اگر در محل کارشان شناسایی می‌شدند و به سرعت از ادامه‌ی فعالیت آنها جلوگیری می‌شد. این حساسیت برای دگرباشان شدیدتر بود و پلیس و نیروهای امنیتی حتا به مراکز تفریحی و کافه‌های آنها هم رحم نمی‌کرد و پس از شناسایی، آنها را به سرعت تعطیل می‌کرد و پس از دستگیری خیلی‌ها را به زندان و یا مراکز روانی برای درمان می‌فرستاد. نباید فراموش کرد که این حرکت پلیس هم‌زمان و هم‌راه با هموفوبیا و ناآگاهی موجود در جامعه بود که به این جو دامن زده و آن را هم‌راهی می‌کرد.
در ده‌کده‌ی کوچک گرینویچ در حومه‌ی نیویورک و در خیابان کریستوفر، مهمان‌سرای کوچکی به نام «استون وال» وجود داشت که در آن دگرباشان می‌توانستند به شکلی آشکار و در کنار دیگر مشتریان دور هم جمع شوند. در گوشه‌ای از این بار روی دیوار نوشته شده بود: «ما دگرباشان از همه‌ی مردم می‌خواهیم که رفتاری صلح‌آمیز داشته باشند.»
در نیمه شب و حوالی صبح 28 ژوئن 1969 پلیس طبق معمول سال‌های گذشته سرزده وارد این کافه شد تا با دگرباشان برخورد کند اما این بار با مقاومت جدی و درگیری شدید مشتریان مواجه شد. کم کم این درگیری گسترش پیدا کرده و به خیابان‌های اطراف رسید و به تدریج شماری از مردم عادی به دگرباشان پیوستند و نیروهای پلیس را مجبور به عقب‌نشینی کردند. این اعتراضات تا چند روز آینده نیز ادامه پیدا کرد. حالا مردمی که در این سال‌ها برای اعتراض به مسایلی هم‌چون جنگ ویتنام و مسایل دیگر اجتماعی بارها به خیابان‌ها ریخته بودند به دگرباشانی ملحق شده که برای دفاع از حقوق اولیه‌ی اجتماعی خود مبارزه می‌کردند. درست چند ماه پس از آن بود که اولین روزنامه‌ها و مجله‌های هم‌جنس‌گرایان به چاپ رسید و انجمن‌ها و تشکلاتی برای دفاع از حقوق آنها پی‌ریزی شد و درست یک سال بعد، اولین گردهم‌آیی دگرباشان برای یادبود و تجلیل از حرکت مهمان‌سرای «استون وال»، در برخی از شهرهای آمریکا برگزار شد و چند سال بعد به تدریج چنین راه‌پیمایی‌هایی، هم‌زمان با آمریکا در چندین کشور اروپایی مانند سوئد، آلمان، فرانسه و انگلیس نیز به نمایش گذاشته شد.
این روز که به روز جهانی »کریستوفر استریت» نیز مشهور است، مثل همه‌ی روزهای جهانی هم‌چون روز جهانی کارگر و روز جهانی کودک انتخاب شده، بهانه‌ای برای جلب توجه جهانیان به حقوق گروهی از مردم یا موضوعی مهم برای ادامه حیات همه‌ی موجودات روی کره‌ی زمین. امروزه، برای خیلی از فعالین حقوق دگرباشان، شورش «استون وال» یک نقطه‌ی عطف محسوب میشود چراکه تا پیش از آن، دگرباشان سعی می‌کردند تا با پنهان‌کاری، در عمل زندگی دوگانه‌ای داشته باشند، آنها از اظهار شدن و علنی‌کردن خودشان و گرایش جنسی‌شان، ترس داشتند و احساس شرمندگی می‌کردند. حالا اما جلوی همین مهمان‌سرا، پارکی به نام «کریستوفر» دیده میشود که در آن پیکر‌ه‌ای از دو زوج هم‌جن‌سگرا وجود دارد، که هرساله با برگزاری رژه‌ی دگرباشان و یادآوری آن شورش مورد توجه عموم قرار می‌گیرد.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
