سام شریف/ رادیو کوچه
برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی متروی تهران به سال ۱۳۵۰ بازمی‌گردد. حدود شش دهه پیش از آن، در دوران ناصرالدین شاه نیز طرحی برای احداث تراموا در دست اجرا بود که پس از ساخت خطی میان شهر ری و میدان شاه ادامه نیافت.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
مطالعه اولیه برای ساخت مترو را فرانسوی‌ها انجام دادند و عملیات اجرایی آن یک سال پیش از انقلاب سال ۵۷ شروع شد. نخستین خط مترو، که تهران را به کرج متصل می‌کرد، بیست سال پس از این تاریخ به بهره‌برداری رسید. در یازده سال گذشته خط دوم مترو نیز به بهره‌برداری رسید و کارهای اجرایی خط‌های سه تا پنج نیز آغاز شد. از این خط‌ها دو مسیر تقریبا کامل شده و بقیه در مراحل ابتدایی بهره‌برداری هستند.
برابر آماری که شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه تیرماه ۸۸ منتشر کرد، کل خطوط مترو حدود یک‌صدکیلومتر است.با یک نگاه مقایسه‌ای میان مترود تهران و سئول که هم‌زمان شروع بکار کردند مشکلات و معضلات ترافیکی ایران بیشتر نمایان می‌شود. آغاز به کار متروی تهران و متروی سئول، هم‌زمان و در سال 1974 بود. سئول شهری است با مساحت و جمعیتی مانند تهران که ساخت‌وساز مترواش به 300 کیلومتر رسیده و شش میلیون مسافر را جابجا می‌کند و مسوولان آن می‌گویند تنها علت سرعت عمل آن‌ها این بوده‌است که روز اول از دولت خود خواستند بودجه سالی یک میلیارد دلار برای آن‌ها را تضمین کنند و با گرفتن این بودجه مشکلاتشان حل شد.
متروی تهران سالاته 3.2 کیلو متر به خط ریلی خود افزوده است و کره بیش از 3.5 برابر این رقم پیشرفت کاری داشته‌است. در همین راستا 21 دی ماه مدیر عامل شرکت بهره‌برداری مترو با انتقاد از روند کند افزایش قطارهای شهری پایتخت،گفت: «حدفاصل سال 86 تاکنون تنها یک قطار به ناوگان قطار شهری تهران اضافه شده‌است.» جعفر ربیعی، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه گفت: «اکنون در شهر تهران 62 ایستگاه در حال سرویس‌دهی در غالب چهار خط مترو است اما برای تکمیل متروی تهران 110 کیلومتر دیگر باید در چند سال آینده به بهره‌برداری برسد.»
همواره در کشورهای جهان سوم به دلیل فضای بسته سیلسی و عدم شفافیت همه مسایل تبدیل به معضلی سیاسی می‌شوند. «آرماتیاسن» اقتصاددان معروف و برنده جایزه نوبل اقتصاد در کتاب «توسعه به مثابه آزادی» فضای باز سیاسی را زمینه‌ساز رشد اقتصادی می‌داند. ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی در ایران به دلیل عدم شفافیت سیاسی یا مبدل به رانت شده‌است و یا به مناقشه‌ای جنجال‌برانگیز میان سیاسیون و در این میان مردم تنها بازندگان این بازی هستند.
فعالیت‌های عمرانی و اقتصادی در ایران به دلیل عدم شفافیت سیاسی یا مبدل به رانت شده‌است و یا به مناقشه‌ای جنجال‌برانگیز میان سیاسیون و در این میان مردم تنها بازندگان این بازی هستند
احداث مترو نیز از ابتدا گرفتار ضعف مدیریت، رقابت‌های سیاسی و فساد مالی و اداری بوده. این مساله پیش از انقلاب به یکی از موضوع‌های مطبوعات فکاهی تبدیل شد و در جمهوری‌اسلامی ابعادی تراژیک به خود گرفت. از تابستان ۱۳۸۴ که محمود احمدی‌نژاد از صندلی شهرداری بر مسند ریاست‌جمهوری تکیه زد، مترو مهم‌ترین محور چالش دولت و شهرداری تهران شده‌است.
«عامل اصلی مشکل ترافیک ما حاکمیت استعمار بر سیاست اقتصادی و اداری مملکت می‌باشد» قاضی دادگاه خطاب به نیک‌پی این جمله را می‌گوید. «غلامرضا نیک‌پی» یکی از آخرین شهرداران پایتخت پیش از انقلاب ۵۷ بود. او فروردین ماه ۵۸ محاکمه شد و محور اصلی دعواهای مطرح علیه او متروی تهران بود. از آن روز تاکنون قریب به 30 سال می‌گذرد و متروی تهران هم‌چنان گرفتار رقابت‌های جناحی است.
مشاجره و اختلاف بر سر اداره مترو چندی پیش برای چندمین بار اوج گرفت. سرباز زدن دولت در پرداخت تعهداتش به مترو، از جمله یارانه‌های بلیت یا اختصاص ارز لازم برای واردات تجهیزات، از زمان روی کار آمدن دولت نهم همیشه یکی از گلایه‌های شهرداری تهران به عنوان متولی احداث مترو بوده است. «جعفر ربیعی» مدیرعامل شرکت بهره‌برداری راه‌آهن شهری تهران و حومه در همین راستا از وجود موانع گله‌گی کرد و گفت: «مهم‌ترین مانع ما تخصیص غیره بهینه اعتبارات است، با توجه به این که در آغاز ساخت و ساز متروی تهران ما نه تنها تمام مصالح و کل قطارهایمان را وارد می‌کردیم بلکه باید از مهندسین خارجی هم استفاده می‌کردیم، اما اکنون به خودکفایی کامل رسیده‌ایم و این‌که چرا به نتیجه نمی‌رسیم، تنها به کمبود بودجه برمی‌گردد که ما پول نداریم قطعات را برای تولید واگن و غیره وارد کنیم.»
جعفر ربیعی در پاسخ به خبرنگار یکی از روزنامه‌ها که پرسید متروی تهران درحال مظلوم‌نمایی است، گفت: «نه اصلن این‌طور نیست، ما اگر هم حرفی می‌زنیم اولن به تقاضای خبرنگاران است، دومن حرف ما نیست، حرف مردم است، ما اگر می‌گوییم، هوای تهران کثیف است و روزی چند نفر در اثر این هوای آلوده می‌میرند، مظلومیت مردم است نه مظلوم‌نمایی ما.»
شهروندان تهران تاوان چنین دعواهایی را می‌پردازند. درحالی‌که ظرفیت ایستاده واگن‌ها 144 نفراست بنا به آمارهای موجود تعداد 400 نفر درحال حاضر از آن استفاده می‌کنند. زمانی که شهروندان برای سوار‌شدن به قطارها یکدیگر را به شدت می‌فشارند و گاه از الفاظ رکیک نیز استفاده می‌کنند می‌توان تحقیرشدن را در چشم‌های تک‌تک‌شان دید. تحقیر و توهینی که حاصل دعواهای سیاسیون است.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
ایرج ادیب زاده
عکسی که در نوشته ی شما قرار دارد همه ی مسافران مردند آیا مترو ها زنانه مردانه اند با سپاس
—
رادیو کوچه:
از حسن توجه شما بی نهایت سپاس مندیم در جواب بله بزرگوار مترو های تهران زنانه مردانه هستند