رادیو کوچه
کتابی تازه از «لشک کولاکوفسکی»، فیلسوف و متکلم سرشناس لهستانی با عنوان «زندگی به‌رغم تاریخ» با ترجمه خسرو ناقد منتشر شده‌است.
این کتاب گزیده‌ای از گفتارها و گفتوگوهایی از کولاکوفسکی است که با جستاری با عنوان «جهان‌اندیشگی لِشِک کولاکوفسکی» به‌قلم مترجم آغاز می‌شود. ناقد در این جستار به تفصیل به زندگی پُرفراز و نشیب این متفکر و متکلم اروپایی پرداخته و آرا و افکار او را بررسی کرده‌است.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید
خسرو ناقد که ساکن آلمان است و درحال تدوین فرهنگ فارسی – آلمانی و آلمانی- فارسی لانگن شایت، پیرامون انتشار این کتاب گفته است: «چند گفتار متفاوت از میان آثار کولاکوفسکی انتخاب و برای انتشار در این کتاب ترجمه کرده‌ام. از این طریق برای خواننده امکان آشنایی با آثار و اندیشه‌های این متفکر اروپایی در زمینه‌های گوناگون فراهم شده‌است. گفتارها و گفت‌‌وگوهای این کتاب نموداری مناسب از عمق تحقیقات و تنوع آثار کولاکوفسکی است.»
ناقد می گوید: «گفتارها و گفتوگوهایی که من در این کتاب گردآورده‌ام از میان آثار تازه کولاکوفسکی است که برای نخستین بار منتشر می‌شوند و شامل بحث‌های مهم فلسفی و مسایل جدید روز است.»
دو گفت‌وگو از کولاکوفسکی در کتاب «زندگی به‌رغم تاریخ» منتشر شده‌است که او در آن‌ها نظرات خود درباره‌ی موضوعاتی نظیر اسطوره، دنیوی‌گرایی (سکولاریسم)، شک‌گرایی، نسبت دین و دانش، حقوق بشر و دیگر مسایل امروز جهان مطرح کرده است. گفتاری نیز با عنوان «روحِ انقلابی» برای انتشار در این کتاب برگزیده و ترجمه شده‌است که در شمار مهم‌ترین جستارهای فلسفی لشک کولاکوفسکی است و نشان از توانایی نویسنده در تحلیل مفهوم روح انقلابی، در گونه‌های متفاوت آن دارد.
در این کتاب خواننده برای مثال با چهره‌ای تازه از مارتین لوتر و جنبش دین‌پیرایی در آیین مسیح آشنا می‌شود. بر خلاف تصوری که در میان روشنفکران ایرانی از مارتین لوتر وجود دارد، کولاکوفسکی به ما لوتری را می‌شناساند که با اصلاح‌طلبی هیچ میانه‌ای ندارد، بلکه شخصیتی است انقلابی. در مقایسه الهیات اعتقادی لوتری با اصول و عقاید کلیسای کاتولیک است که به بهترین وجه تضاد میان اصل انقلابیِ «یا همه چیز یا هیچ چیز» و روحیه محافظه‌کارانه‌ی دستگاه عظیم کلیسا را می‌توان نشان داد. جالب آن‌که نویسنده در یکی از گفتارهای این کتاب، جنبش اصلاح دین به رهبری مارتین لوتر را با بینش و روش انقلابی کارل مارکس مقایسه می‌کند.
در کتاب یادشده جستاری تحلیلی و جامع نیز درباره‌ی چرایی ناکامی ایدئولوژی مارکسیسم و چگونگی فروپاشی نظام کمونیستی و پیامد‌های آن منتشر شده‌است. این گفتار اولین بار در سال ۱۹۹۴ میلادی، یعنی مدت زمانی کوتاه پس از فروپاشی زنجیره‌ای نظام‌های حاکم بر کشورهای اروپای شرقی با کولاکوفسکی انجام گرفته‌است و اکنون ترجمه آن به فارسی در این کتاب منتشر می‌شود.
از دیگر گفتارهای این کتاب، دو داستانواره فلسفی با نتایجی اخلاقی است که کولاکوفسکی با اقتباس از کتاب مقدس مسیحیان نوشته‌است: یکی «ابراهیم یا قصه‌ی اندوهی عظیم» و دیگری «بلعام یا مساله‌ی گناه عینی». سبک و سیاق این داستان‌واره‌های فلسفی با دیگر آثار کولاکوفسکی تفاوت دارد.
به اعتقاد مترجم، زنگی و حیات فکری کولاکوفسکی شباهتی بسیار به سرنوشت آن بخش بزرگ از روشنفکران جهان در قرن بیستم میلادی دارد که در آغاز با شور و هیجانی توصیف‌ناپذیر، مجذوب و مسحور ایدئولوژی‌های اتوپیایی و آرمان گرایانه شدند و در جست‌وجوی ناکجاآباد و سرمست از رویای عالمی زیبا، سر از برهوتی درآورند که تنها جمود فکری و ویرانی فرهنگی و ازهم پاشیدگی اجتماعی در پیش چشمانشان ظاهر شد.
این مترجم درباره سبک و سیاق نگارش کولاکوفسکی می‌گوید: «طنز گزنده و تعریض و کنایه‌های نیشدار کولاکوفسکی در آثارش، چنان است که خواننده ناآشنا با آثار او در نگاه اول تصور می‌کند که نویسنده دچار نقیضه‌گویی شده‌است.»
کتاب‌شناسی بخشی از آثار مهم کولاکوفسکی به زبان‌های آلمانی و انگلیسی نیز ضمیمه کتاب است. کتاب «زندگی به‌رغم تاریخ» را انتشارات جهان کتاب در 118 صفحه و با قیمت 20000 ریال منتشر کرده‌است.
منبع
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
