«لغو تحریم تبادلات پولی ایرانیان برای خرید تجهیزات اینترنتی»

گزارش / رادیو کوچه

منبع: کمپین بین‌المللی حقوق‌بشر در ایران

به دنبال ماه‌ها تلاش فعالان حقوق بشر و آزادی اینترنت برای لغو تحریم‌های مرتبط با تبادلات پولی ایرانیان برای خرید تجهیزات و سرویس‌های اینترنت، وزارت خزانه‌داری دولت اوباما با پاسخ مثبت به فعالین اینترنتی و حقوق بشر، با صدور یک مجوز عمومی برای ارتباطات شخصی، خرید اقلام یاد شده در این زمینه را برای ایرانیان امکان‌پذیر کرد. به موجب این مجوز عمومی خرید نرم‌افزارها، اپلیکیشن‌های موبایل، سخت‌افزارهای گوشی‌های تلفن همراه ، رایانه‌های شخصی و هم‌چنین پرداخت برای میزبانی وب سایت و مواردی از این دست از دایره رژیم تحریم خارج شد و شهروندان ایرانی به خرید این تجهیزات و خدمات بپردازند.

ظرف چهار سال گذشته، کمپین یک برنامه حمایتی جامع را پیش برده تا  ایرانیان از قدرت استفاده از فن‌آوری مدرن و ابزار ارتباطاتی امن برخوردار باشند و بتوانند با سانسور دیجیتال و محدودیت‌های روزافزون دولت خود مقابله کنند.  به عنوان بخشی از این فعالیت‌های حمایتی، در ۱۶ آذر ۱۳۹۱، در نامه‌ای به دولت اوباما کمپین به همراه  Electronic Frontier Foundation،Access  و شورای ملی ایرانیان آمریکا، هم‌چنین  با ارسال نامه‌ای در اول مهرماه ۱۳۹۲ به باراک اوباما رییس جمهور، جان کری وزیر امورخارجه و جک لیو وزیر خزانه‌داری، خواستار صدور مجوز ارسال مالی از سوی شهروندان ایران داخل کشور به شرکت‌های آمریکایی برای خرید سخت‌افزار، نرم‌افزار و سرویس‌های اینترنتی و مخابراتی شدند که قبلن برای ارتباطات شخصی مردم در ۳۰ می ۲۰۱۳ از شمول تحریم استثنا شده بودند. این درخواست در ادامه از پشتیبانی دو نهاد به نام‌های اتحادیه روابط عمومی ایرانیان-آمریکاییان (پایا)  و اتحاد برای ایران نیز برخوردار شد و طی ماهای گذشته سازمان‌های یاد شده تلاش‌های مداومی در راستای تحقق آن به کار بردند.

هادی قایمی مدیر کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران گفت: «اعطای مجوز عمومی در خصوص لغو تحریم‌ها برای خرید تجهیزات و خدمات اینترنتی و مخابراتی که به استفاده شخصی شهروندان بر می‌گردد یکی از درخواست‌های ما طی سال‌های گذشته از دولت آقای اوباما بوده است که هم اکنون محقق شده است.» او افزود: «لغو این تحریم‌ها و اعطای مجوز، محصوص کارگروهی مداوم و تاثیر‌گذار سازمان‌های حقوق بشری، مدنی، فعالان حوزه آزادی اینترنت و ائتلافی از افرادی است که از صدمه‌ای که چنین تحریم هایی به حقوق اولیه شهروندان ایرانی در دسترسی به اطلاعات می‌زند، آگاه هستند و دوشادوش هم برای برداشتن آنها تلاش کرده‌اند.»

براساس بند «سی» ارسال پول از ایران در چارچوب مجوز عمومی D ومواد ۳۱ C.F.R. § ۵۶۰٫۵۱ امکان پذیر خواهد بود و تحریم‌های مربوط به تبادلات پولی ایرانیان در خرید تجهیزات و سروریس‌های اینترنتی و مخابراتی لغو شد.  پیش از این دولت آمریکا چنین مجوز تبادلات مالی برای ایران را در مورد خرید دارو و اقلام غذایی صادر کرده بود.

علی اکبر موسوی خوئینی نایب رییس کمیته مخابرات مجلس ششم و پژوهش‌گر فناوری ارتباطات در مریلند که یکی از افراد پیگیر در زمینه رفع تحریم های فوق بوده است به کمپین گفت:‌ «در بین مجوزهای صادر شده برای امور تکنولوژی ارتباطات ایران شاید بتوان گفت دریافت این مجوز که در برگیرنده تبادلات  مالی و پولی و پیچیدگی‌های فنی و حساسیت‌های دیگر است از سخت‌ترین مواردی بود که طی سالیان گذشته شاهد آن بوده‌ایم. لازم است از دولت اوباما به دلیل توجه به استدلال های کارشناسی، از سازمان‌های حقوق بشری ، ایرانی – آمریکایی یا فعال در عرصه آزادی اینترنت برای ارسال و پشتیبانی نامه و از کارشناسانی مانند کالین اندرسون در کمک به نتیجه رسیدن آن قدردانی کنیم.»

موسوی خوئینی افزود: اکنون نوبت دولت آقای روحانی است که پیگیر رسمیت یافتن کارت‌های اعتباری بین المللی مانند مستر کارت، ویزا کارت وسرویس‌های پرداخت آنلاین پی پل طبق قوانین بین‌المللی باشد تا ایرانیان بتوانند در چارچوب این مجوز با سهولت بیش‌تری برای این اقلام و سایر اقلام مستنثا شده از تحریم‌ها مانند دارو عمل نمایند . هم‌چنین نوبت کمپانی‌های اینترنتی و کامپیوتری آمریکایی مانند اپل، مایکروسافت، سیسکو و امثالهم است که برای دریافت مجوز دولت ایران جهت ارایه خدمات مستقیم خود به شهروندان در ایران اقدام نمایند.» این نماینده سابق مجلس ششم در توضیح تفاوت این مجوز با مجوزهای قبلی گفت: «تفاوت این مجوز با موارد قبلی صادره در ۳۰ ماه می ۲۰۱۳ در این است که در آن فقط برای سرویس‌ها و نرم افزارهای رایگان یا خرید و ارسال سخت‌افزار به عنوان هدیه و نظایر آن اجازه صادر شده بود که بدین ترتیب این نقص برطرف خواهد شد. باید خاطر نشان کرد که البته اجرای جزییات همین مجوز نیز زمان بر بوده ولی موانع حقوقی آن برطرف شده است که قدم بزرگی است.

علی‌اکبر موسوی خوئینی

از تاریخ ۱۸ بهمن ۱۳۹۲، انتقال وجوه از ایران و یا برای و یا به نیابت از طرف یک فرد در ایران در راستای انجام عملیاتی که در بند «الف» مجوز عمومی مجاز تشخیص داده شده است، ممکن است توسط موسسات سپرده‌گذاری و کارگزاران و یا نمایندگی‌های مجاز خرید و فروش اوراق بهادارِ ثبت شده در آمریکا، به شرطی که مطابق با مادۀ ۳۱ قانون مقررات فدرال §  ۵۶۰٫۵۱۶ باشد، انجام شود.

کالین اندرسون، پژوهش‌گر و فعال مدنی حوزه آزادی اینترنت و یکی از افراد درگیر در جریان لغو تحریم‌های یاد شده به کمپین گفت: «مجوز عمومی D-1 یک نمونه موفق است در این‌که نشان بدهد چه اقدامات موثری می‌تواند توسط تلاش‌ و هم‌کاری باثبات توسط سازمان‌های جامعه مدنی و هم‌چنین کاربران ایرانی اینترنتی انجام پذیرد. در ماه‌های گذشته بلاگ‌نویسان برجسته و متخصصان فن‌آوری داخل کشور بارها در خصوص تاثیرات بسیار زیاد تحریم‌ها بر توانایی آن‌ها در ارتباط با مخاطب داخلی و جهانی نوشته‌اند.»

او افزود: «همزمان ائتلاف متنوعی از سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشر با دیدگاه‌های مختلف سیاسی، گرد هم آمدند تا به صورت آشکار و هم‌چنین خصوصی سیاست گذاران و شرکت‌ها را در خصوص این‌که چه‌طور چنین محدودیت‌هایی می‌تواند در مسیر تغذیه دولت ایران برای اعمال سرکوبی که در خصوص جریان آزاد اطلاعات اعمال می‌کند، آموزش بدهند. چنین اقدامات و موفقیت‌هایی می‌تواند به عنوان مدلی برای این‌که چه‌طور جوامع می‌توانند از حقوق مردم ایران از طریق هم‌کاری گسترده و ارتباط با افراد تاثیرگذار اقدام کنند، مورد توجه قرار گیرد. تلاش‌های این ائتلاف منحصر به مجوز عمومی دی-ا نخواهد بود چرا که نتیجه واقعی نیازمند این است که شرکت‌های بین‌المللی به دستور کاری که این هفته مطرح شده است احترام بگذارند.»

مجوز عمومی دی-۱، که در خصوص مقررات عملیات وتحریم‌های علیه ایران توسط اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا صادر شده است، شامل برخی خدمات، نرم‌افزارها، سخت‌افزارهای مورد استفاده در ارتباطات شخصی است.  در بخشی از متن این مجوز عمومی که اشارات متعددی به مقررات مربوط به تحریم ها دارد آمده است:

الف) از تاریخ ۱۸ بهمن ۱۳۹۲، تا جایی که این عملیات از ممنوعیت‌های مقررات و تحریم‌های ایران، ماده ۳۱ مقررات فدرال، بخش ۵۶۰ (ITSR) معاف نباشد، و با در نظر گرفتن محدودیت‌هایی که در پاراگراف (ب) ارایه شده است، عملیات زیر مجاز خواهند بود:

۱ – خدماتی که هزینه دارد (و باید باید آن نقل وانتقال پولی صورت گیرد)، صادرات یا صادرات مجددِ مستقیم یا غیرمستقیم خدمات مبتنی بر هزینۀ مورد استفاده در ارتباطات شخصی در اینترنت، مانند پیامهای فوری، چت و ایمیل، شبکه های اجتماعی، اشتراک عکس و فیلم، جستجو در اینترنت و وبلاگنویسی  به ایران از ایالات متحدۀ آمریکا یا توسط یک شخصیت حقوقی در آمریکا، هر کجا که باشد.

کالین اندرسون

۲ – نرم‌افزارهای مبتنی بر هزینه (یک)  نرم‌افزارهای موضوع مقررات اداره صادرات. صادرات، صادرات مجدد و یا تهیه مستقیم و یا غیرمستقیم به ایران از نرم افزارهای موضوع مقررات اداره صادرات (EAR)، ماده ۱۵ قانون مقررات فدرال، بخش های ۷۳۰ تا ۷۴۴، که برای قادر ساختن خدمات مربوط به تبادل ارتباطات شخصی از طریق اینترنت، مانند پیام‌های فوری، چت و ایمیل، شبکه‌های اجتماعی، اشتراک عکس و فیلم، جستجو در اینترنت، و وبلاگنویسی، به شرط این‌که این نرم افزارها شامل مقررات اداره بازرگانی (EAR99)  و یا مورد طبقه‌بندی توسط وزارت بازرگانی و در فهرست کنترل تجارت باشند، ماده ۱۵ مقررات اداره صادرات بخش ۷۷۴، الحاقیه شماره ۱ فهرست کنترل تجارت (CCL)، تحت طبقه‌بندی کنترل صادرات (ECCN)  شماره ۵D992.c. (دو) نرم‌افزاری که به دلیل منشاء خارجی موضوع مقررات اداره صادرات (EAR) نیست و در خارج از ایالت متحده واقع شده است. صادرات، صادرات مجدد و یا تهیه مستقیم و یا غیرمستقیم نرم‌افزارهای مبتنی بر هزینه‌ای که به دلیل منشاء خارجی و یا قرار داشتن در خارج از ایالات متحده موضوع (EAR) نیستند، توسط یک شخصیت حقوقی در آمریکا، در هر کجا که قرار گرفته باشد، به ایران. صادرات، صادرات مجدد، و یا تهیه مستقیم و غیرمستقیم نرم‌افزارهای مبتنی بر هزینه‌ای که به دلیل این‌که منشاء خارجی دارد و در خارج از ایالات متحده قرار دارد موضوع مقررات اداره صادرات (EAR) نیست و برای توانمندسازی خدمات مربوط به انتقال ارتباطات شخصی روی اینترنت، مانند پیام‌های فوری، چت و ایمیل، شبکه‌های اجتماعی، اشتراک عکس و فیلم، جستجو در اینترنت و وبلاگنویسی هستند، به شرط این‌که این نرم افزار اگر در آمریکا واقع شده باشد واجد شرایط EAR99 باشد و یا اگر موضوع EAR قرار بگیرد واجد شرایط طبقه بندی تحت ECCN 5D992.c باشد، به ایران.

 نکاتی در مورد پاراگراف‌های (الف) (۱) و (الف) (۲): برای ملاحظه مجوزهای مربوط به صادرات به اشخاص در ایران برای خدمات بدون هزینه‌ای که مربوط به تبادل ارتباطات شخصی روی اینترنت و نرم‌افزارهای بدون هزینه‌ای که چنین خدماتی را ممکن می‌کنند به ماده ۳۱  ۵۶۰٫۵۴۰§ C.F.Rدر قانون مقررات فدرال مراجعه کنید.

 به علاوه: «(۳) نرم افزارها، سخت‌افزارها، و خدمات مربوطه اضافی. تا جایی که توسط پاراگراف‌های (الف)(۱) یا (الف)(۲) مجاز شناخته نشده. صادرات، صادرات مجدد، یا تهیه مستقیم و یا غیرمستقیم برخی نرم افزارها و سخت‌افزارهای مرتبط به ارتباطات شخصی و نیز خدمات مربوطه به ایران، به شرح زیر:

(یک) در مورد سخت‌افزار و نرم‌افزار موضوع مقررات اداره صادرات، اقلامی که در ضمیمه این مجوز کلی مشخص شده‌اند؛

(دو) در مورد سخت‌افزار و نرم‌افزاری که منشاء خارجی دارد و در خارج از ایالات متحده آمریکا قرار گرفته شده موضوع مقررات اداره صادرات نیست و به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم به وسیله یک شخصیت حقوقی آمریکا، در هر نقطه‌ای که زندگی کند، سخت‌افزار و نرم‌افزاری که از نوعی باشد که در ضمیمه این مجوز کلی مشخص شده باشد صادر، صادرات مجدد، یا تهیه شده باشد، سخت‌افزار و نرم‌افزاری که از نوعی باشد که در الحاقیه این مجوز کلی توصیف شده است، به شرط این‌که ایالات متحده واقع شده بود  اگر در به عنوان EAR99 شناسایی شود یا اگر موضوع مقررات اداره صادرات (EAR) قرار بگیرد شرایط طبقه‌بندی تحت طبقه‌بندی کنترل صادرات (ECCN)  که در الحاقیه این مجوز کلی توضیح داده شده است؛ و

(سه) در موردی که به دلیل این‌که نرم افزار در ماده ۱۵  ۷۳۴٫۳(b)(3) § C.F.R توصیف شده موضوع مقررات اداره صادرات (EAR) نیست که صدور، صادرات مجدد، یا مستقیمن یا غیرمستقیم از ایالات متحده آمریکا یا توسط یک شخصیت حقیقی در آمریکا، در هر کجا که باشد فراهم شود، نرم‌افزاری که از انواعی باشد که در الحاقیه این مجوز عمومی توصیف شده باشد.»

مجوزهای پاراگراف‌های (الف) (۲) و (الف) (۳) شامل صادرات، صادرات مجدد، یا فراهم کردن مستقیم یا غیرمستقیم سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مجاز به ایران توسط شخصی که کشور ایالات متحده را به مقصد ایران ترک می‌کند می‌شوند.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»