«سکته‌ی مغزی بانوان روزه‌دار در ماه رمضان»

شکوفه/ دفتر ترکیه/ رادیو کوچه

Shokufeh@radiokoocheh.com

قرص‌های جلوگیری از بارداری، یکی از شایع‌ترین و پراستفاده‌ترین روش‌های جلوگیری از حاملگی در جهان است. دلیل محبوب بودن این قرص‌ها موثر بودن، بی‌خطر بودن و همین‌طور قابل برگشت بودن روش ‌جلوگیری است.

فایل صوتی را از اینجا بشنوید

فایل را از این جا دانلود کنید

قرص‌ها فواید دیگری غیر از جلوگیری از حاملگی هم دارند مثل کاهش دردهای پریود، کاهش خطر سرطان تخمدان و آندومتر، کاهش خطر بیماری‌های خوش‌خیم پستان و کیست‌های تخمدان، بهبود هیرسوتیسم، کاهش ابتلا به کم‌خونی فقر آهن و… اما در کنار آن عوارض و مشکلاتی را نیز برای فرد ممکن است ایجاد کند.

در سایت پزشکان ایران آمده است که بسیاری از زنان در طول ماه رمضان از قرص‌های ضدبارداری برای تعویق زمان عادت ماهانه خود جهت روزه‌داری استفاده می‌کنند این درحالی است که یک فوق تخصص زنان استفاده از این قرص‌ها را در طول ماه رمضان برای روزه‌داری جایز نمی‌داند.

آمار‌ها نشان می‌دهند که بیماری ترومبوز سینوس مغزی (لخته خون در مغز) زنان تهرانی در ماه رمضان به علت استفاده از قرص‌های جلوگیری از بارداری به منظور تغییر عادات ماهانه و افزایش روزه‌داری ۴ برابر بیش‌تر از ماه‌های دیگر است.

«فرامرز امیری» در گفت‌وگو با فارس اظهار کرد: «متاسفانه برخی از زنان به منظور استفاده کامل از ماه رمضان و افزایش روزهای روزه‌داری اقدام به مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری و کاهش روزهای عادات ماهانه می‌کنند که این امر موجب افزایش خطر ابتلای این افراد به بیماری ترومبوز سینوس مغزی می‌شود.»

وی افزود: «به علت فرآورده‌های هورمونی موجود در قرص‌های جلوگیری، انعقادپذیری خون بالا می‌رود و در کنار آن موضوع گرمای هوا و این که فرد نمی‌تواند مایعات بنوشد موجب غلیظ شدن خون و ایجاد لخته در رگ هایی که مسوول تغذیه خون وریدی از مغز هستند می‌شود که به آن ترومبوز سینوس مغزی می‌گویند.»

این متخصص مغز و اعصاب با بیان این که این عارضه به میزان خیلی کم در مردان به دلایل دیگری اتفاق می‌افتد تصریح کرد: «بیماری ترومبوز سینوس مغزی عوارض زیادی را در طولانی مدت به هم‌راه دارد که از مهم‌ترین عوارض آن سردردهای شدید است.»

امیری ادامه داد: «این عارضه در حالت عادی ۵ تا ۱۰ درصد سکته‌های مغزی را تشکیل می‌دهد که البته در ابتلا به برخی عفونت‌ها و بعد از زایمان و به ویژه در ماه رمضان میزان آن افزایش می‌یابد.»

وی با بیان این که علت ایجاد این عارضه لخته شدن خون در رگ‌های تخلیه خون از مغز است خاطرنشان کرد: «این موضوع باعث می‌شود خون از مغز تخلیه نشود که افزایش حجم خون داخل مغز و به دنبال آن افزایش فشار داخل جمجمه را در پی دارد.»

امیری گفت: «درمان این بیماری به غیر از تجویز مسکن برای درمان علامتی که درد فرد را کاهش می‌دهد به کمک داروهای مختلف، ترومبوز و لخته حل می‌شود تا خون بتواند جریان طبیعی خود را از مغز داشته باشد و در نهایت فشار جمجمه و حجم خون داخل مغز به تعادل برسد.»

در سایت ایران حال مطالب مفیدی در این زمینه آمده است:

عوارض جانبی این قرص‌ها دارای طیف وسیعی است ولی معمولن این عوارض آن‌قدرها مشکل‌زا نیستند. این عوارض بسته به نوع داروی مصرفی متفاوت است.

توجه داشته باشید با انتخاب داروی مناسب و استفاده صحیح از آن می‌توان جلوی بسیاری از عوارض را گرفت. 10 عارضه زیر مهم‌ترین مشکلات ناشی از مصرف قرص‌های پیش‌گیری از بارداری است:

ایجاد لخته در عروق: ایجاد لخته خون در وریدهای عمقی پا یکی از جدی‌ترین مشکلات مصرف‌کنندگان این قرص‌ها است. زنان مصرف‌کننده این قرص‌ها 3 تا 6 برابر بیش‌تر از زنان دیگر دچار این مشکل می‌شوند. البته توجه کنید احتمال بروز این مشکل در زنان 15 نفر در هر 100 هزار نفر در یک سال است. لخته شدن خون در وریدها بیش‌تر در افراد سیگاری و مبتلا به اختلالات انعقادی خون دیده می‌شود.

تغییرات وزن: مصرف دارو در طولانی‌مدت باعث افزایش وزن به میزان یک تا 2 کیلوگرم می‌شود. این افزایش وزن به دلیل تجمع مایعات در بدن و افزایش اشتها بوده و با ورزش و رژیم غذایی بهبود می‌یابد. البته هنگام شروع مصرف دارو وزن اندکی کاهش می‌یابد.

لکه‌بینی و خونریزی بین قاعدگی‌ها: این مشکل معمولن ظرف 2 تا 3 ماه بهبود می‌یابد در غیر این‌صورت در روزهای لکه‌بینی 2 قرص خورده شده و 2 روز پس از پایان لکه‌بینی به یک قرص تبدیل شود.

سردرد: سردردهای خفیف گاهی در اثر استفاده از این داروها دیده می‌شود که با مسکن معمولی قابل رفع است. در موارد نادر اگر سردردهای شدید و سردردهای هم‌راه با فشارخون بالا، علایم عصبی یک‌طرفه یا اختلالات بینایی رخ دهد، باید بلافاصله پیگیری و درمان شود.

حالت تهوع یکی از عوارض شایع و اذیت‌کننده این داروها است. البته حالت تهوع معمولن به آن اندازه شدید نیست که منجر به استفراغ شود. برای کاهش آن نیز باید قرص‌ها را با غذا و قبل از خواب مصرف کرد. وعده‌های غذایی را کم‌حجم و در دفعات زیاد صرف نموده و ویتامین ب6 مصرف کرد.

افزایش فشارخون: گفته می‌شود این قرص‌ها تا حدودی باعث افزایش فشارخون می‌شوند. فشارخون بالا در زنانی که این قرص‌ها را مصرف می‌کنند با افزایش سن و مدت زمان مصرف افزایش می‌یابد. قرص‌های ضدبارداری ترکیبی دارای پروژسترون هستند. پروژسترون باعث فشارخون بالا می‌شود. در صورت مصرف این قرص‌ها باید فشارخون به صورت دوره‌ای و منظم کنترل شود. البته این عارضه در داروهای نسل جدیدتر کم‌تر مشاهده می‌شود.

ایجاد سرطان: در مورد سرطان‌زا بودن این داروها سال‌هاست که بحث می‌شود. آن‌چه مسلم است این داروها احتمال ابتلا به سرطان تخمدان و سرطان آندومتر (لایه مخاطی رحم) را کم می‌کند. در مورد خطر ایجاد سرطان پستان تحقیقات زیادی انجام شده که نتایج متفاوتی به هم‌راه داشته است. برخی از آن‌ها این داروها را بی‌تاثیر و برخی موثر می‌دانند. از این‌رو توصیه می‌شود همه زنان خودشان معاینه ماهانه پستان انجام دهند و در صورت لمس توده یا احساس تغییر در بافت پستان حتمن به پزشک مراجعه کنند.

مشکلات پوستی: در بعضی موارد دیده شده با شروع مصرف این داروها، آکنه و جوش‌های صورت افزایش می‌یابند. این مشکل پس از مدتی بهتر می‌شود. در تعداد اندکی از زنان افزایش رشد موی صورت دیده می‌شود، البته در مجموع این قرص‌ها باعث کاهش موی صورت و بدن می‌شوند. گاهی دیده شده پس از مصرف دارو تیرگی پوست بخصوص در لب تحتانی، زیر چشم‌ها و پیشانی ایجاد می‌شود. البته این مشکلات بیش‌تر مربوط به داروهای حاوی پروژسترون‌های قدیمی دیده می‌شود.

تغییر خلق‌وخو: تغییر خلق‌وخو نیز هم‌چون مشکلات پوستی از جمله عوارض ناشایع این داروها محسوب می‌شود. با مصرف این قرص‌ها گاهی فرد دچار افسردگی و بی‌حوصلگی می‌شود. ورزش و خواب کافی در رفع این علایم موثر است.

افزایش کلسترول خون: تغییر چربی‌های خون بستگی به نوع قرص دارد. با مصرف قرص‌های پروژسترونی احتمال کاهش کلسترول خوب و افزایش کلسترول بد خون وجود دارد که آن را ناشی از کاهش استروژن می‌دانند. استروژن موجود در این قرص‌ها باعث افزایش کلسترول خوب و کاهش کلسترول بد و افزایش سطح‌ تری‌گلیسیرید می‌شود.

اگرچه قرص‌های ضد بارداری، یکی از ساده‌ترین راه‌های جلوگیری از بارداری است، اما آن‌چه مسلم است، خطرات پیش‌بینی شده‌ای است که بسیاری از متخصصین به آن اشاره دارند. خطراتی که می توان با کمی توجه بیش‌تر، از بروز آن‌ها جلوگیری کرد.

«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»