سروش / رادیو کوچه
souroosh@radiokoocheh.com
دهم اکتبر مصادف با روز جهانی مبارزه علیه مجازات اعدام است. عفو بین‌الملل در فراخوانی عمومی خواستار برپایی آکسیون‌های اعتراضی در سراسر جهان علیه این مجازات است که از سوی برخی«بی‌رحمانه» خوانده می‌شود.
سال ۲۰۰۳ میلادی برابر با ۱۳۸۲ شمسی در چنین روزی به ابتکار چند سازمان بین‌المللی مدافع حقوق بشر، این روز به عنوان روز جهانی پیکار برای متوقف ساختن مجازات اعدام در تمامی کشورهای جهان اعلام و رسمیت یافت.
اعدام نوعی کیفر و مجازات و به عبارتی دیگر اشد مجازات است. این کیفر یکی از موارد پیش بینی شده در قانون بسیاری کشورهاست که در آن به حکم قانون و بر اساس حکم دادگاه -عمومی، جنایی، نظامی و غیره- حیات یک انسان سلب می‌شود.
بر طبق آمار در حال حاضر در جهان سه کشوری که بیشترین مجازات اعدام را دارند به ترتیب عبارتند از چین، ایران و عربستان سعودی. البته در ایران و چین مجازات اعدام با طناب دار صورت می‌گیرد اما در عربستان سعودی «گردن زدن» برای اعدام معمول است.
هر ساله به طور متوسط سه کشور مجازات اعدام را لغو می‌کنند. از سال ۱۹۸۵، تا کنون چهل کشور مجازات اعدام را از قوانین خود حذف کرده‌اند.
از سال ۱۹۸۵ چهار کشور نپال، گینه نو، گامبیا و فیلیپین دوباره مجازات اعدام را به قانون خود بازگردانیده‌اند. نپال این مجازات را دوباره لغو کرده‌است. گامبیا و گینه نو بعد از برگرداندن، اجرا نکرده‌اند. فقط فیلیپین این مجازات را اجرا کرده‌است. ولی در سال ۱۹۹۹ یک مهلت قانونی برای توقف این قانون تعیین کرده‌است. با این حال هنوز کشورهایی وجود دارند که این حکم را به اجرا در می‌آورند.
بیشترین آمار اعدام در میان کشورهای موسوم به جهان سوم و غیردموکراتیک وجود دارد. از میان کشورهای غربی می‌توان به ایالات متحده آمریکا و از میان کشورهای دین‌سالار می‌توان به ایران اشاره نمود. بنا به گزارش سازمان عفو بین‌الملل۹۰ درصد اعدام‌های انجام شده در سال۲۰۰۱ در چین، ایران، عربستان سعودی و آمریکا اجرا شده‌است. در برخی کشورها جوانان زیر سن قانونی هم به اعدام محکوم می‌شوند.
هر ساله به طور متوسط سه کشور مجازات اعدام را لغو می‌کنند. از سال ۱۹۸۵، تا کنون چهل کشور مجازات اعدام را از قوانین خود حذف کرده‌اند.
بر اساس آمار اعلام شده از سوی بیداران، بیش از دو سوم کشورهای دنیا، یعنی ١٣٧ کشور، تا تاریخ ٣١ ژوییه ٢٠٠٨ مجازات اعدام را در عمل یا در قانون الغا کرده اند.
٩٢ کشور مجازات اعدام را برای تمامی جرائم الغا کرده اندو ١١ کشور مجازات اعدام را برای تمامی جرایم الغا کرده اند, البته ملغی کردن این حکم به جز جرایم خاص از جمله در زمان جنگ است.
٣۴ کشور بالقوه اعدام را ملغی کرده اند بدین معنی که گرچه اعدام در قوانین این کشور ها پیش بینی شده، با این حال در طی ده سال گذشته هیچ اعدامی در این کشور ها انجام نشده است.
این بدین معنی است که هنوز ۶٠ کشور در قوانین خود چنین مجازاتی را پیش بینی می کنند، با این حال کم‌تر از نیمی از آن‌ها در عمل به اجرای مجازات اعدام اقدام می کنند.
گفته می‌شود بیش از 110 کشور مجازات اعدام را برای جوانان هجده سال ممنوع کرده‌اند. از سال 1990 مجازات اعدام برای جوانان زیر 18 سال در 7 کشور کماکان صورت می‌گیرد، این کشورها عبارتند از: ایران، یمن، نیجریه، کنگو، پاکستان، عربستان سعودی و امریکا. هم‌چنین در همین فاصله زمانی، یمن و پاکستان این مجازات را ممنوع کرده‌اند.
از سال 1990، نوزده جوان در آمریکا اعدام شده‌اند. در همین فاصله 14 جوان که به هنگام جرم کم‌تر از 18 سال داشتند، در سایر نقاط دنیا به مجازات اعدام رسیدند.
ایران نیز با قانون «اعدام برای همه» واکنش‌های مختلفی را از سوی کمیته‌ها و فعالان حقوق بشر برانگیخته است. مقامات ایران می‌گویند اعدام یکی از قوانین اسلامی است اما در ایران افراد زیر 18 سال اعدام نمی‌شوند و پس از رسیدن به سن بلوغ این حکم برای آن‌ها اجرا می‌شود.
«نوشته فوق می تواند نظر نویسنده باشد و الزامن نظر رادیو کوچه نیست»
